Zmarła Grażyna Barton, członek TPZW, 29.10.2020

Nie żyje Grażyna Barton, opozycjonistka i jedna z najaktywniejszych kobiet zduńskowolskiej „Solidarności”, była przewodnicząca Rady Podregionu NSZZ „Solidarność” w Zduńskiej Woli i członkiem Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli. Zmarła 29 października 2020 r. Miała 73 lata.

Grażyna Barton urodziła się 9 sierpnia 1947 r. w Łodzi w rodzinie Ireny i Eugeniusza Wróblewskich. Jednak całe życie była związana ze Zduńską Wolą. Od roku 1980 aktywna działaczka Delegatury Ziemi Łódzkiej NSZZ „Solidarność” w Zduńskiej Woli. Po wybuchu stanu wojennego, a także z chwilą „urlopowania” jej z pracy przez komisarza wojskowego, od 14 grudnia 1981 r. razem z ks. Kazimierzem Chłopeckim prowadziła przy parafii Wniebowzięcia NMP w Zduńskiej Woli Ośrodek Pomocy dla internowanych, ich rodzin oraz zwolnionych z pracy za przekonania polityczne. Ośrodek objął swym zasięgiem prawie wszystkie rodziny internowanych, choć liczba potrzebujących zwiększała się z coraz częstszymi zwolnieniami z pracy na terenie miasta. Grażynie Barton w tym celu udało się nawiązać ścisłą współpracę z o. Stefanem Miecznikowskim w Łodzi i pracującą w jego ośrodku Anną Brzozowską, która miała szerokie kontakty z inteligencją we Francji, skąd do Polski przywożono przeróżne dary. Była wielokrotnie zastraszana, nierzadko nie wracała na noc do domu, obawiając się zatrzymania, jednak aktywnie działała w dalszym ciągu w zdelegalizowanej „Solidarności”. Brała udział w kolportażu nielegalnej prasy i ulotek antyrządowych. Na terenie Łodzi posiadała cztery skrzynki kontaktowe, do których przychodziły różnego rodzaju materiały, które przekazywała do Zduńskiej Woli. Kolportowane były one wśród pracowników zduńskowolskich zakładów. Za tą działalność, w mieszkaniu Bartonowej funkcjonariusze SB przeprowadzili kilka razy rewizję, po której zostawało ono w opłakanym stanie. Na początku stycznia 1982 r. został pobita przez nieznanych sprawców, po którym pojawiły się u niej spore problemy ze zdrowiem, do którego już nigdy nie powróciła, a do życia musiała jej wystarczyć niewielka renta inwalidzka.

Grażyna Barton w Zduńskiej Woli znana była ze swojej bezinteresownej działalności społecznej. W latach 1989-1991 pełniła funkcję przewodniczącej Rady Podregionu NSZZ „Solidarność” w Zduńskiej Woli. Była inicjatorką wmurowania 12 sierpnia 1985 r. tablicy upamiętniającej śmierć ks. Jerzego Popiełuszki przy kościele WNMP, którą poświęcił ks. bp Roman Andrzejewski w obecności 250 byłych więźniów KL Auschwitz. To także dzięki niej, w Zduńskiej Woli, jest dziś pomnik ofiar katastrofy Tu-154 w Smoleńsku. Wraz z innymi mieszkańcami Zduńskiej Woli powołała do życia Społeczny Komitet Budowy Pomnika Ofiar Katastrofy Smoleńskiej, a sam obelisk odsłonięto uroczyście w sierpniu 2011 r. W roku 2012 zapoczątkowała w mieście coroczne obchody 1 marca, czyli Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Była pomysłodawczynią wykonania w roku 2013 zduńskowolskiego pomnika Żołnierzy Wyklętych Zrzeszenia WiN u zbiegu ul. Złotnickiego i al. Kościuszki.

Grażyna Barton w ostatnim czasie przekazała wiele materiałów i dokumentów archiwalnych z działalności zduńskowolskiej „Solidarności” do Oddziałowego Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi. Należała do Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli. Działała także w Stowarzyszeniu Działaczy Niepodległościowych „Nieprzejednani”.

Ostatnie pożegnanie zduńskowolskiej opozycjonistki Grażyny Barton zaplanowano na środę o godz. 12 w kościele św. Pawła Apostoła. Pochówek odbędzie się na starym cmentarzu przy ul. Łaskiej. Zapamiętana zostanie jako bardzo skromna osoba, ale przede wszystkim jako aktywna działaczka niepodległościowa i żarliwa patriotka.

tekst J. Stulczewski
fot. T. Misiak, 2012